فلسفه انسان، بهشت و دوزخ به روایت قرآن

گروه فرهنگ و هنر دفاع‌پرس ـاکبر صفرزاده؛ طبق آیات قرآن رانده شدن آدم و حوا از بهشت پس از آن انجام می‌شود که شیطان به قصد فریب دادن آن‌ها وارد بهشت می‌شود و به آن دو می‌گوید: خداوند نهی نفرموده شما را از کل ثمره این درخت، مگر برای آنکه خیر شما را نخواسته، زیرا اگر از ثمره این درخت بخورید، دو فرشته می‌شوید یا علم غیب پیدا می‌کنید یا قدرتی پیدا می‌کنید بیش از عزیزان خدا، یا کارتان به جایی می‌رسد که همیشه در بهشت خواهید ماند و در زمره خالدین باشید، و هیچ‌گاه مرگ به سراغتان نمی‌آید. (آیه ۲۰ سوره اعراف)

پس شیطان آن‌ها را به لغزش افکند (تا از آن درخت خوردند) و (بدین عصیان) آنان را از آن مقام بیرون آورد، و گفتیم که (از بهشت) فرود آیید که برخی از شما برخی را دشمنید، و شما را در زمین تا روز مرگ قرارگاه و بهره خواهد بود. (آیه ۳۶ سوره بقره)

پس از آنکه آدم و حوا از میوه درخت ممنوعه خوردند مورد توبیخ خداوند قرار گرفته و از بهشت اخراج شده و به کره زمین فرو فرستاده شدند. فرو فرستاده شدن انسان به کره زمین همه داستان یا پایان داستان انسان نیست چرا که خداوند در جایی دیگر می‌فرماید که انسان از کره زمین بیرون خواهد آمد، حالا یا به قصد بهشت و یا احتمالا به قصد جایی دیگر.

آیه ۲۴ و ۲۵ سوره سورة الأعراف: قَالَ اهْبِطُوا بَعْضُکُمْ لِبَعْضٍ عَدُوٌّ ۖ وَلَکُمْ فِی الْأَرْضِ مُسْتَقَرٌّ وَمَتَاعٌ إِلَىٰ حِینٍ. خدا فرمود: از این جایگاه و مقام فرود آیید، در حالی که دشمن یکدیگرید، و برای شما در زمین تا مدتی قرارگاه و مایه برخورداری است. قَالَ فِیهَا تَحْیَوْنَ وَفِیهَا تَمُوتُونَ وَمِنْهَا تُخْرَجُونَ. پروردگار فرمود: در آن زندگی می‌کنید و در آن می‌میرید و از آن بیرون می‌آیید.

*

قابل فهم بودن قرآن برای تمام مردم

*
سوره مریم آیه ۹۷: ما قرآن را بر زبان تو آسان ساختیم تا پرهیزکاران را بوسیله آن بشارت دهی و دشمنان سرسخت را انذار کنی.

سوره دخان آیه۵۸: ما آن (قرآن) را بر زبان تو آسان ساختیم تا متذکر شوند. سوره قمر آیات ۱۷، ۲۲، ۳۲ و ۴۰: ما قرآن را برای تذکر آسان ساختیم آیا کسی هست که متذکر شود.

*

انسان پس از مرگ به عالم برزخ می‌رود

*
طبق گفته قرآن انسان پس از مرگ به عالم برزخ می‌رود. بعد ازعالم برزخ روزرستاخیز است که اتفاق می‌افتد و پس از روز رستاخیز، رفتن به بهشت یا جهنم انجام خواهد شد.

آیات ۹۹ و ۱۰۰ سوره مومنون: تا آنگاه که مرگ یکى از ایشان فرا رسد مى‏ گوید پروردگارا مرا بازگردانید. شاید من در آنچه وانهاده‏ ام کار نیکى انجام دهم نه چنین است این سخنى است که او گوینده آن است و پشاپیش آنان برزخى است تا روزى که برانگیخته خواهند شد.

برخلاف آیات فوق که به صراحت مراحل پس از مرگ را توضیح داده است بسیاری از مردم همچنان براین باور هستند که انسان پس از مرگ به سرعت توسط خدا دادگاهی می‌شود و به بهشت یا جهنم خواهد رفت.

*

بهشت مختصات جغرافیایی دارد

*
قرآن کریم از بهشت مختصات جغرافیایی ارائه می‌دهد. از جایی صحبت می‌کند که به صورت فیزیکی وجود دارد و در آن چشمه و نهر و باغ وجود دارد. به عنوان مثال بیش از هفتاد بار در قران آمده است که در بهشت باغ‌های طرب انگیزی وجود دارد که زیر آن‌ها نهر جاری است و در آنجا نه آفتاب سوزان وجود دارد نه سرما و چشمه سلسبیل در آن جاری است. سوره انسان آیه ۲۰ بهشت را کشوری پهناور و سرزمینی پرنعمت توصیف می‌کند.

آنچه مسلم است بهشت یا این کشور پهناور و پرنعمتی که قرآن از آن صحبت می‌کند روی کره زمین نیست چرا که در قرآن تصریح شده که انسان از بهشت به کره زمین فرو فرستانده شده است. قرآن نمی‌گوید بهشت کجاست، اما می‌گوید که انسان‌های باتقوا و پرهیزگار و درستکار روزی وارد آن خواهند شد.

*

داستان چهار مرغ حضرت ابراهیم (ع)

*
روزی حضرت ابراهیم (ع) از کنار دریایی می‌گذشت. مرداری را دید که مقداری از آن داخل آب و مقداری در خشکی قرار داشت و پرندگان و حیوانات دریا و خشکی از دو سو آن را طعمه خود قرار داده‌اند و حتی گاهی بر سر آن با یکدیگر دعوا می‌کردند. دیدن این منظره، حضرت ابراهیم (ع) را به فکر کیفیت زنده شدن مردگان پس از مرگ انداخت.

او فکر کرد: اگر نظیر این حادثه برای جسد انسانی رخ دهد و بدن او جزء بدن جانداران دیگر شود، مسأله رستاخیز که باید با همین بدن جسمانی صورت گیرد، چگونه خواهد شد؟!

در آیه ۲۶۰ سوره بقره آمده است: به خاطر بیاور! هنگامی را که ابراهیم (ع) گفت: خدایا به من نشان ده، چگونه مردگان را زنده می‌کنی و خداوند فرمود: آیا ایمان نیاورده‌ای؟ او در جواب عرض کرد: آری، ایمان آورده‌ام، ولی می‌خواهم قلبم آرامش یابد.

خداوند به حضرت ابراهیم (ع) فرمود: حال که چنین است چهار نوع از مرغان را انتخاب کن! و آن‌ها را پس از ذبح کردن، قطعه قطعه کن و در هم بیامیز! سپس بر هر کوهی قسمتی از آن را قرار بده! بعد آن‌ها را بخوان! به سرعت به سوی تو می‌آیند و بدان خداوند توانا و حکیم است.

ابراهیم (ع) این کار را کرد، و آن‌ها را صدا زد، در این هنگام اجزای پراکنده هر یک از مرغان، جدا و جمع شده و به هم آمیختند و زندگی را از سر گرفتند.

*

روز رستاخیز

*
طبق گفته قرآن انسان پس از مرگ به عالم برزخ می‌رود. بعد از عالم برزخ روز رستاخیز است که اتفاق می‌افتد و پس از روز رستاخیز، رفتن به بهشت یا جهنم انجام خواهد شد. رستاخیز روزی است که تمامی انسان‌ها دوباره زنده خواهند شد.

در قیامت، همه راز‌ها و اعمال انسان آشکار می‌گردند و مومنان و بدکاران با چهره خود بازشناخته می‌شوند و نامه اعمال انسان گشوده می‌گردد، نامه‌ای که همه اعمال در آن ثبت است و هر کس هر عمل خوب و بدی را که انجام داده می‌بیند. (سوره طارق آیه ۹ و سوره تکویر آیه ۱۰)

بر اساس آیات سوره‌های تکویر، زلزال، دخان و واقعه، در روز قیامت لرزشی سخت زمین را فرا می‌گیرد، آنچه بر زمین پدیدار گشته فرو می‌پاشد، سطح زمین آشکار و نمایان می‌گردد، زمین شکافته می‌شود و مردگان از آن بیرون می‌آیند تا در قیامت محشور گردند. دریا‌ها از هم شکافته، جوشان و برافروخته می‌شوند. کوه‌ها از جا کنده می‌شوند و به صورت غیر متعادل به حرکت در می‌آیند و به سان تلی از خاک در می‌آیند و مانند پشم زده می‌شوند و نرم و انعطاف پذیر می‌گردند و سرانجام مانند ذرات غبار پراکنده می‌شوند و از سلسله کوه‌های سر به آسمان کشیده، جز سرابی باقی نمی‌ماند.

طبق آیات قرآن در سوره‌های تکویر، انفطار، طور و الرحمن در روز قیامت وضعیت آسمان دگرگون و ستارگان از جای کنده می‌شوند، آسمان پاره پاره و شکافته می‌شود و مانند گل سرخ و روغن و فلز مذاب روان نمایان می‌گردد و سرانجام به شکل دود درآمده، در هم پیچیده می‌شود. نور، خورشید و ماه به خاموشی می‌گرایند، نظم آن‌ها به هم می‌خورد و به سوی زمین پرتاب می‌گردند.

یکی از نشانه‌های قیامت نفخ صور است. قرآن مجید در سوره زمر آیه ۶۸ درباره نفع صور می‌فرماید: و در صور دمیده می‌شود پس همه کسانی که در آسمان‌ها و زمین هستند می‌میرند مگر آنان که خدا بخواهد سپس بار دیگر در صور دمیده می‌شود، ناگهان همگی به پا می‌خیزند و در انتظار حساب و جزا می‌مانند.

*

*

*

*

*

*

*

+ نوشته شده در شنبه ۱۴۰۲/۰۹/۱۱ ساعت توسط حامد صفرزاده  |